Ngày 22/8/2013, bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận trường hợp cháu Nguyễn Duy H, 14 tuổi, đến từ Bắc Ninh với tình trạng nguy kịch, suy thở, nghi do sốc phản vệ với thức ăn.
Sau bữa cơm trưa với nhiều loại thức ăn (thịt gà, thịt lợn, măng tươi …), khi cháu H tiếp tục ăn mít thì đột nhiên xuất hiện nổi sẩn ngứa trên da, sưng nóng môi, mắt mờ. Ban sẩn ngứa xuất hiện và lan nhanh toàn thân kèm theo trẻ chóng mặt, buồn nôn và đi ngoài nhiều lần. Cháu được sơ cứu tại nhà rồi chuyển đến bệnh viện tỉnh. Tại đây, trẻ li bì dần, xuất hiện khó thở, tím tái, tụt huyết áp phải đặt ống nội khí quản bóp bóng hỗ trợ hô hấp và dùng các thuốc vận mạch, đồng thời vừa cấp cứu vừa chuyển đến viện Nhi trung ương. Tại bệnh viện Nhi trung ương, trẻ nhanh chóng được đưa vào khoa Hồi sức tích cực và được xác định chẩn đoán là sốc phản vệ do thức ăn. Các bác sĩ đã nhanh chóng sử dụng các thuốc vận mạch, chống sốc, an thần, thở máy đảm bảo duy trì các dấu hiệu sinh tồn trong giới hạn bình thường. Sau 4 ngày điều trị tích cực, cháu H đã thoát khỏi tình trạng nguy kịch, cháu đã tỉnh, tự thở có ô xy hỗ trợ, mạch và huyết áp trở lại mức tương đối bình thường. Hiện tại, cháu H đang được điều trị tại khoa miễn dịch- dị ứng lâm sàng trong niềm phấn khởi của gia đình và các thày thuốc.
Được biết, sốc phản vệ là một hội chứng cấp tính, có nguy cơ tiềm tàng đe dọa tính mạng với biểu hiện toàn thân, đặc trưng gồm suy thở hoặc suy tuần hoàn hoặc cả hai.
Dị ứng thức ăn là vấn đề quan trọng trong cộng đồng và tỉ lệ mắc ngày càng tăng. Theo một nghiên cứu ở Mỹ thì 5,1% trẻ từ 0-17 tuổi bị dị ứng thức ăn trong năm từ 2009-2011, trong khi con số chỉ là 3,4% trong năm từ 1997-1999.Tử vong do phản vệ xảy ra khoảng 500-1000 ca mỗi năm ở Mỹ, và có đến 30% trường hợp là phản vệ do thức ăn.
Theo một nghiên cứu ở châu Âu năm 2005, phản vệ do thức ăn do nhiều loại gây ra, hay gặp nhất là quả bồ đào, lạc và các loại đậu chiếm hơn 30% các trường. Ngoài ra các nguyên nhân gây dị ứng ở trẻ em hay gặp là sữa bò, trứng, ngũ cốc, ít gặp hơn là các loại hải sản (tôm, cua, cá biển, sò, mực…). Một số chất phụ gia hoặc phẩm màu như hàn the, bột ngọt cũng có thể gây dị ứng cho trẻ.
Qua trường hợp cháu H, các bậc cha mẹ cần lưu ý khi cho trẻ ăn những thức ăn có nhiều nguy cơ gây dị ứng, nếu thấy có dấu hiệu bất thường (như: mẩn ngứa, chóng mặt, buồn nôn, khó thở …) cần phải đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được đánh giá và cứu chữa kịp thời.
Bác sĩ Đỗ Thị Cẩm Thanh
